fbpx
GenelMarka

Marka Türleri Nedir?

Her şeyin türleri var elbette e tabi markanın da türleri var. Sadece bir gün içerisinde karşımıza binlerce marka çıkar. Reklamlarla onlara istesekte istemesekte maruz kalırız. Peki bu markaların hangi türlerdeler hiç merak ettiniz mi?

Markanın türlerine geçmeden önce markanın işlevi nedir bir bakalım sonra türlerini keşfedelim.

Markanın işlevleri, marka korumasının amacını anlama amacına da hizmet etmeleri bağlamında önemlidir.

Avrupa Birliği Adalet Divanı birçok kararında, kararlarının meşruluğunu ve gerekçelerini markanın kaynak gösterme işlevine veya diğer işlevlerine dayandırmaktadır.

Markanın Ayırt Edicilik İşlevi

Markanın ayırt edicilik işlevi aracılığıyla, tüketicilere aynı markayı taşıyan tüm mal ve hizmetlerin eşit kalite seviyesinde olduğunu bilme, bu yolla markayla ürün arasında ilişki kurma fırsatı sunulmaktadır.

Markanın Ticari Kaynak Gösterme İşlevi

Bu işlev geçmişte markalara yüklenen tek işlevdi. Ekonomik pazarın günümüzdeki gibi gelişmemiş ve karmaşıklaşmamış olduğu dönemlerde tüketiciler markaya baktıkları anda alacakları malın veya hizmetin kime ait olduğunu anlayabiliyorlardı.

Markanın kaynak gösterme işlevi, kişilere malı ya da hizmeti piyasaya süren işletmeyi anlama imkanı sunar. Günümüzde farklılaşan ekonomik ilişkiler, piyasaların çeşitlileşmesi gibi olgular, lisans işlemleri markanın kaynak gösterme işlevini bir ölçüde yitirmesine yol açmıştır.

Markanın Garanti İşlevi

Tüketicilere aynı markayı taşıyan tüm mal ve hizmetlerin eşit kalite seviyesinde olduğunu bilme, bu yolla markayla ürün arasında ilişki kurma fırsatı markanın garanti işlevi aracılığıyla sunulmaktadır.

Markanın Reklam İşlevi

Markanın toplum içinde tanınma düzeyinin artması tüketici kitlesini otomatik olarak artırır. Marka seçimi isabetli yapılmışsa, markanın kendisi başka hiçbir unsura gerek kalmaksızın piyasayı etkileyip reklam etkisi yaratabilir.

Markanın reklam işlevinden kasıt, isabetli marka seçimi veya markanın tanınma düzeyinin artması yollarıyla, o markayı taşıyan ürünlerin piyasadaki etkinliğinin artırılmasıdır.

Marka Türleri Nelerdir - Marka İşlevi Nedir

Ticari Markalar

Mal ve/veya Hizmet Markaları

Mallar ve/veya Hizmetler için tescil edilen ve kullanılan markalardır.

Günümüzde bir markanın, dünyanın pek çok ülkesinde tek bir tescil kapsamında hem mallar hem de hizmetler için tescil edilmesi mümkün olduğundan, önemini yitirmiş yapay bir kategorizasyon denilebilir.

Hizmet Markası

Hizmet sektöründe var olan işletmelerin kendilerini tanıtmak ve diğer işletmelerden ayrı olmak amacıyla kullandıkları isim veya işaretlerden oluşan marka türüdür.

Hizmet Markası Neden Önemlidir?

Markalar Kanununda 1995 yılında yapılan son düzenlemye kadar ülkemizde sadece Ticari Markalar için tescil imkanı getirilmiş idi. Gümrük Birliğine giriş sürecinde yapılan düzenlemeler sonrası uygulamaya konan 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Hizmet Markasının tesciline imkan getirilmiştir. 1995 yılı öncesinde Ticari Marka olarak (örn; seyahet firmaları, oteller v.b.) tescil edilmek zorunda kalınan markalara faaliyet gösterdikleri hizmet alanında tescil imkanı getirilmiştir. Bunun yanında Ticari Marka tescili olan kuruluşların da bulundukları sektör ile yakından ilgili himetleri kapsayacak şekilde markalarının koruma kapsamını yeniden gözden geçirmelerinde yarar vardır.

Hizmet ve Ticaret Markası Arasındaki Fark Nedir?

Ticari marka üretimi yapılan ve satışa sunulan ürünlerin tanıtımında ve ayırt edilmesi amacıyla tescil edilen ve sahibine inhisari hak sağlayan marka türüdür. Hizmet markası ise; 1995 yılında uygulanmaya başlanan 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenmiş olan ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin sundukları hizmetleri kapsayacak şekilde tescilini aldıkları marka türüdür.

Garanti Markaları

Garanti markası, marka sahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti etmeye yarayan işarettir.

Ortak Markalar

Ortak marka, üretim veya ticaret ya da hizmet işletmelerinden oluşan bir grup tarafından kullanılan işarettir.

Koruyucu Markalar – Defensive Trademarks

Koruyucu markalar, Türk mevzuatında düzenlenmemiştir ve birkaç Uzakdoğu ülkesinde var olan bir marka türüdür.

Koruyucu markalar, tanınmışlığa sahip markaların, kullanılmayacakları mal veya hizmetler için bu kategori altında tescil edilmesi suretiyle, kullanılmayacak mal ve hizmetler için koruma sağlanması amacına hizmet etmektedir.

Tanınmış Markalar

Tanınmış markalar, Türk mevzuatında özel olarak düzenlenmemiş olsa da, fiilen tanınmış marka sicili altında bir özel bir marka türü mevcuttur.  Garanti Markaları ve Tanınmış markalar, biraz detaylı bir konu.

Peki hiç Brand ve Trademark kavramlarını duydunuz mu? Sektördeyseniz ve ilgiliyseniz duymuşsunuzdur mutlaka. Tam bu noktada bu konuya da açıklık getirmeli bence, hadi detaylara bakalım.

Brand ve Trademark Arasındaki Fark Nedir?

Bu konuyu maddelendirmeden önce biraz kavramlardan bahsetmek istiyorum. Türkçe’de kullanılan tabir marka olsa da İngilizce’de marka tabirinin karşılığı olan iki kelime arasında nitelik farkı vardır.

Brand ve Trademark Nedir?

Brand

Bir işletme tarafından ürün veya hizmetleri için seçilen ayırt edici işarettir.

Trademark

Bir işletme tarafından ürün veya hizmetleri için seçilen ve aynı zamanda hukuki olarak koruması mevcut olan veya başvurusu yapılan ayırt edici işarettir.

Brand ve Trademark Farkı Nedir?

BRAND daha çok bir pazarlama kavramıdır ve her Trademark, Brand üst kümesinin içerisindedir.

Buna karşılık Trademark hukuki bir kavramdır ve her Trademark bir Brand değildir.

Trademark, Brand’in hukuki olarak korunan kısmıdır.

Brand ve Trademark Nedir?

®, TM, SM Sembolleri ve Anlamları Nelerdir?

®, TM ve SM sembollerinin, Türkiye’de hukuken bir karşılığı olmasa da kullanımına rastlanmaktadır. Bu semboller, A.B.D. başta bazı ülkelerde statüsel farklılığı işaret etmektedir.

® Sembolü

Registered trademark yani tescilli markanın sembolüdür ve kullanıldığı markanın ulusal düzeyde tescilli olduğunu belirtmektedir.

TM Sembolü

trademark yani ticaret markası anlamına gelmektedir ve işaretin mallar için tescilsiz biçimde marka olarak kullanıldığını göstermektedir.

SM Sembolü

Service mark yani hizmet markası anlamına gelmektedir ve işaretin hizmetler için tescilsiz biçimde marka olarak kullanıldığını ifade etmektedir.

® sembolü ancak ulusal düzeyde tescilli koruma varsa kullanılabilir.

TM ve SM sembolleri, ® sembolünden farklı olarak tescilli korumayı göstermemektedir.

®, TM, SM Sembolleri ve Anlamları

 

Ayırt Edici Güçlerine Göre Marka Türleri

Marka seçiminde dikkat edinilmesi gereken en önemli noktalardan birisi de markanın ayırt edici gücüdür.

Güçlü markadan kasıt, markanın kullanılacağı mallardan ve hizmetlerden, onlara ilişkin özelliklerden veya genel olarak kullanılan isimlerden uzak olmasıdır.

Tersine zayıf markalar, kullanılacakları mallara ve hizmetlere ilişkin tanımlayıcı özelliklere veya toplum tarafından yaygın olarak kullanılan isim ve kavramlara yakınlık içerir.

Hayal Ürünü Markalar

Bu tür markalar anlamı veya kavramsal karşılığı olmayan, tamamıyla hayal ürünü işaretlerden oluşmaktadır.

Rastlantısal Markalar

Anlamı veya kavramsal karşılığı olan fakat kullanılacakları mal veya hizmete ilişkin tanımlayıcılık içermeyen markalardır.

Anımsatıcı Markalar

Güçlü ile zayıf markalar arasındaki sınır taşıdır. Bu tür markalar malın veya hizmetin kalitesine, niteliğine, ilişkin anımsatma içerir, ancak doğrudan tanımlayıcı olarak değerlendirilmez.

Tanımlayıcı Markalar

Bu tür markalar kullanılacakları mallar veya hizmetler için kalite, karakteristik özellik bildiren ve bu nedenle tescil edilmesi mümkün olmayan markalardır. Kulanım sonucu kazanılmış ayırt edicilik istisnasından yararlanabilirler.

Yaygın Kullanılan Kişisel İsim veya Soy İsimler

Tescil edilmeleri mümkün olsa da, ayırt edici güçleri oldukça zayıf olduğundan koruma kapsamları nispeten sınırlı olacaktır.

Jenerik Markalar

Zamanla marka olarak kullanıldığı mal veya hizmetle bütünleşen ve toplum tarafından o ürünün ismi olarak tanınan markalar jenerik markalar olarak adlandırılır. Bu tür markalar ayırt edici işlevlerini büyük ölçüde yitirmişlerdir.

Özelliksiz Markalar

Ayırt edici niteliği çok düşük olan ve sadece düz karakterlerde bir – iki harften veya tek basamaklı sayılardan ve çok basit şekillerden oluşan markalar olarak tanımlanabilirler.

Artan marka kavramı ile birlikte elbette marka türleri bu şekilde kalmayacaktır. Değişen ve gelişen dijital dünya Metaverse kavramı bizlere çok daha farklı marka türleri mutlaka doğuracaktır.

Aklınıza takılan tüm sorular için yorum yapabilir veya info@haldunyildiz.com adresine mail atabilirsiniz.

Haldun Yıldız

13 yıldır sektördeyim ana çalışma konularım; Marka, Marka Stratejileri, Marka Danışmanlığı, Marka Hikayesi, Kurumsal Kimlik, İnteraktif Pazarlama, Sosyal Strateji ve Pazarlama’dır. Cesur markaları kalplerde ve satışlarda büyütmek için kollarımı sıvadım destek almak için aramanız yeterli.

İlgili Makaleler

3 Yorum

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Göz Atın
Kapalı
Başa dön tuşu
Haldun Yıldız Instagram
Instagram Hesabımı Takip Et, Yeni İçerikleri Kaçırma!
Takip Et
Yeni İçerikleri Kaçırma!
Takip Et